Dít zijn de verschillende clusters binnen het speciaal onderwijs

Werken in het speciaal onderwijs (so) is een roeping, een kans om bij te dragen aan de ontwikkeling van kinderen die specifieke ondersteuning nodig hebben. In dit blog duiken we dieper in de vier clusters van het speciaal onderwijs, elk ontworpen om tegemoet te komen aan de behoeften van deze speciale groep leerlingen. Als jij een passie hebt voor onderwijs en een hart hebt voor kinderen die iets extra’s nodig hebben, dan is dit blog voor jou.

Cluster 1: Onderwijs voor visueel beperkte leerlingen

Elk kind verdient de kans om de wereld om zich heen volledig te ervaren en te begrijpen, ook de kinderen voor wie de wereld grotendeels onzichtbaar blijft. In cluster 1 scholen zetten toegewijde onderwijzers zich dagelijks in om deze kans te bieden aan leerlingen met een visuele beperking. Deze scholen zijn uitgerust met gespecialiseerde voorzieningen zoals braille, vergrootte materialen, aangepaste verlichting, digitale werkboeken en spraakcomputers.

Als je een bijzondere interesse hebt in het ondersteunen van kinderen met een visuele beperking, dan biedt een cluster 1 school de perfecte omgeving om een betekenisvolle bijdrage te leveren.

Lees ook: werken in het speciaal basisonderwijs: geen dag is hetzelfde

Cluster 2: Onderwijs voor leerlingen met een auditieve of communicatieve beperking

Communicatie is belangrijk voor iedereen; het stelt ons in staat om te delen, te leren en te verbinden. Voor kinderen met een auditieve of communicatieve beperking vormt effectief communiceren vaak een grote uitdaging. Scholen binnen cluster 2 zijn volledig ingesteld om deze kinderen de nodige vaardigheden te leren door middel van gebarentaal, cochleaire implantaten en andere visuele communicatiemethoden. De focus op deze scholen ligt niet alleen op academische vaardigheden, maar ook op het opbouwen van zelfvertrouwen en het bevorderen van sociale interactie.

Werken op een cluster 2 school biedt je elke dag de kans om bij te dragen aan het openen van nieuwe werelden voor je leerlingen, waarbij elke kleine vooruitgang in communicatie een grote impact kan hebben.

Cluster 3: Onderwijs voor zeer moeilijk lerende kinderen

Cluster 3 biedt speciaal onderwijs aan kinderen met een verstandelijke beperking of ernstige leerproblemen. Deze scholen zijn erop gericht om zowel academische kennis als essentiële levensvaardigheden te onderwijzen, waardoor leerlingen worden voorbereid op een zo zelfstandig mogelijk leven.

Leerkrachten in dit cluster zijn gespecialiseerd in het bieden van gepersonaliseerd onderwijs, waarbij nauw samengewerkt wordt met ouders en zorgverleners. De leerplannen zijn op maat gemaakt en omvatten praktische activiteiten die bijdragen aan een stimulerende leeromgeving.

Werken in cluster 3 is uitdagend, maar biedt grote voldoening. Zeker wanneer je direct de positieve invloed ziet van je inspanningen op de ontwikkeling van de leerlingen. Elk succes, hoe klein ook, benadrukt het belang van onderwijs voor deze groep leerlingen.

Cluster 4: Onderwijs voor leerlingen met ernstige gedragsproblemen of psychische stoornissen

Onder cluster 4 vallen scholen met leerlingen die kampen met ernstige gedragsproblemen of psychische stoornissen. Deze scholen bieden een speciaal ingerichte omgeving waar deze leerlingen de juiste begeleiding en ondersteuning krijgen om zich academisch en sociaal te ontwikkelen.

Leerkrachten in dit cluster zijn niet alleen onderwijsprofessionals, maar ook vaardige begeleiders die getraind zijn in het omgaan met complexe gedrags- en psychische problematiek. Ze werken intensief samen met therapeuten en zorgprofessionals om onderwijs te bieden die passen bij de specifieke behoefte van elke leerling.

Het werken in cluster 4 vraagt om een combinatie van geduld, doorzettingsvermogen en professionaliteit, maar is ook een gebied binnen het speciaal onderwijs waarin je een positieve impact kunt leveren.

Aan de slag in het speciaal onderwijs? Deze opleiding heb je nodig

Om in het speciaal onderwijs te kunnen werken, heb je een passende opleiding nodig. Dit kan zijn:

  • Pabo (lerarenopleiding basisonderwijs): een afgeronde pabo-opleiding is de basis om als leerkracht in het speciaal onderwijs aan de slag te gaan.
  • Master Special Educational Needs (SEN): na het afronden van de pabo kunnen geïnteresseerden een master SEN volgen, die verdieping biedt in onderwerpen specifiek gerelateerd aan speciaal onderwijs. Deze masteropleiding kan ook gevolgd worden door mensen met een achtergrond in andere vormen van onderwijs of zorg.

Lees ook: waarom leerkracht worden: 9 redenen om voor de pabo te kiezen.

De verschillen per cluster

Afhankelijk van het cluster kan er behoefte zijn aan specifieke aanvullende trainingen of certificering. Bijvoorbeeld:

  • Cluster 1 (visuele beperkingen) en cluster 2 (auditieve beperkingen): vereisen vaak aanvullende gespecialiseerde trainingen zoals kennis van brailleschrift of gebarentaal.
  • Cluster 3 (moeilijk lerende kinderen) en cluster 4 (gedragsproblematiek): kunnen baat hebben bij kennis en vaardigheden in pedagogische strategieën die gericht zijn op gedragsmanagement en psychologische ondersteuning.

Zij-instroom in het speciaal onderwijs

Heb je nog geen pabo-diploma, maar zie je het helemaal zitten om in het speciaal onderwijs aan de slag te gaan? Zij-instromen is dan een uitstekende optie die we bij Derec graag aanmoedigen, juist omdat er een sterke behoefte is aan bekwame mensen in deze sector. Met een zij-instroomtraject combineer je leren met werken, waardoor je direct waardevolle praktijkervaring opdoet. Dit pad is ideaal als je al ervaring hebt in andere relevante sectoren zoals de zorg, psychologie of maatschappelijk werk.

Wil jij je kennis en vaardigheden inzetten in het speciaal onderwijs? Lees dan meer over ons zij-instroomtraject of schrijf je bij ons in. Dan kijken we samen naar de mogelijkheden voor jou.

Deel deze blog

Lees meer blogs

Onderwijs

Merel Knukkel werkt al meer dan 25 jaar in het onderwijs. Na al die jaren besloot ze haar grote droo…

Onderwijs

Denk je erover om je loopbaan een nieuwe wending te geven en te kiezen voor een carrière in het onde…

Onderwijs

Een extra hulp in de klas die je helpt bij je lessen en administratie, zodat jij meer tijd hebt voor…