Van montessori tot dalton: ontdek de verschillende onderwijsconcepten voor het basisonderwijs

In Nederland zijn er verschillende soorten basisscholen. Sommige scholen zijn ‘bijzonder’ omdat ze lesgeven op basis van een geloof, levensovertuiging of een onderwijsconcept. Openbare scholen doen dat niet.

Basisscholen met een speciaal onderwijsconcept geven les volgens een specifiek concept of een bepaalde pedagogische visie. Dit staat bekend als ‘vernieuwingsonderwijs’. Op deze scholen wordt een inspirerende leeromgeving gecreëerd waarbij de zelfstandigheid van de leerlingen centraal staat.

In dit blog gaan we dieper in op de verschillende onderwijsconcepten in het basisonderwijs. Wil je ook meer weten over hoe het openbaar onderwijs verschilt van scholen met een religieuze achtergrond? Lees dan onze blog: van openbaar tot bijzonder onderwijs: ontdek de verschillende soorten basisonderwijs.

Een onderwijsconcept vertegenwoordigt de pedagogische visie van een school. Elk onderwijsconcept heeft een bepaalde kijk op hoe kennis en vaardigheden het beste kunnen worden overgebracht op leerlingen. Voorbeelden van onderwijsconcepten in het basisonderwijs zijn:

• Montessorionderwijs
• Jenaplanonderwijs
• Daltononderwijs
• Feinetonderwijs
• Vrijeschoolonderwijs

Laat je inspireren door de visies achter deze onderwijsconcepten en ontdek welke het beste bij jou past.

Montessorionderwijs, vernoemd naar de visionaire pedagoog Maria Montessori, biedt een unieke leerervaring waarbij zelfstandig werken en keuzevrijheid centraal staan. Op een montessorischool krijgen leerlingen de vrijheid om hun eigen leerroute te bepalen en onderwerpen te kiezen die hen het meest aanspreken.

Een belangrijk kenmerk van montessorionderwijs is het gebruik van speciaal ontwikkeld lesmateriaal dat zintuiglijke waarneming en praktische ervaringen bevordert. Dit materiaal is zo ontworpen dat kinderen zelf hun fouten kunnen ontdekken en corrigeren, waardoor ze leren hoe ze zichzelf kunnen verbeteren.

De rol van een leerkracht op een montessorischool is het bieden van persoonlijke begeleiding, afgestemd op de individuele behoeften van elk kind.

Montessori streeft niet alleen naar academische groei, maar ook naar sociale en emotionele ontwikkeling. Het moedigt nieuwsgierigheid, kritisch denken en creativiteit aan. Het resultaat? Leerlingen die zelfverzekerd en voorbereid zijn op een leven van zelfredzaamheid en samenwerking.

Meer weten? Lees dan de blog: lesgeven op een montessorischool.

Jenaplanonderwijs is een onderwijsconcept in het basisonderwijs dat in de jaren 1920 werd ontwikkeld door de Duitse pedagoog Peter Petersen. Bij deze bijzondere onderwijsstroming ligt de focus niet op de lesstof maar op het kind.

In plaats van een gewone klasindeling, vind je op jenaplanscholen vaak stamgroepen waar leerlingen van verschillende leeftijden samenwerken. Dit stimuleert sociale interactie en het delen van kennis met elkaar.

Kringgesprekken zijn een belangrijk onderdeel van jenaplanonderwijs. Daar praten leerlingen over hun ervaringen en leren ze van elkaars kijk op dingen.

Leerlingen die dit type onderwijs volgen, zijn niet alleen goed voorbereid op hun schoolwerk, maar ook op het echte leven. Ze groeien op tot zelfbewuste, communicatieve en sociale individuen die vol vertrouwen de wereld in stappen.

Benieuwd naar de rol van jou als leerkracht op een jenaplanschool? Lees de blog: lesgeven op een jenaplanschool: dit moet je erover weten.

In tegenstelling tot montessori en jenaplan is dalton geen methode of systeem, maar een praktisch onderwijsplan: het Dalton Plan. Het draait hier vooral om zelfstandigheid en samenwerken. Helen Parkhurst is de bedenker van dit onderwijsconcept.

Op een daltonschool werken leerlingen met dag- of weektaken. Ze krijgen de vrijheid om zelf te beslissen wanneer ze die taken oppakken en afronden.

Het Dalton Plan is geen vaste onderwijsmethode. Dezelfde leerstof en lesmethoden worden gebruikt op andere basisscholen, maar op een daltonschool gebeurt dit op een meer flexibele manier. Hoe je dit als leerkracht in de praktijk brengt, kan per daltonschool verschillen.

Het uiteindelijke doel van daltononderwijs is om leerlingen klaar te stomen voor een leven waarin ze blijven leren, altijd en overal. Met daltononderwijs leren leerlingen om zelfstandige en kritische denkers te worden.

Freinetonderwijs is een onderwijsconcept in het basisonderwijs dat volledig draait om ontdekkend leren. Deze moderne onderwijsmethode heeft als doel de natuurlijke nieuwsgierigheid van kinderen te stimuleren. Bij freinetonderwijs staan leerlingen écht centraal.

Wat actueel is in de leefwereld van kinderen, is datgene wat wordt behandeld in de les. Als leerkracht ga je hierover in gesprek met leerlingen, en beslissingen worden genomen op basis van democratisch overleg.

Het freinet onderwijsconcept legt ook sterk de nadruk op zelfexpressie. Leerlingen worden aangemoedigd om zichzelf te uiten door te schrijven, tekenen en andere creatieve manieren.

Freinetonderwijs is een geweldige manier om kinderen voor te bereiden op een leven vol leren en ontdekken. Het helpt hen om zelfstandige, kritische denkers te worden.

Op een vrijeschool staat persoonlijke ontwikkeling van het kind centraal. Als leerkracht zorg je ervoor dat kinderen volop de kans krijgen om hun eigen talenten te ontdekken en te ontwikkelen.

Creativiteit is erg belangrijk in het vrijeschoolonderwijs, naast rekenen, schrijven en lezen is er volop ruimte voor kunst, muziek en handvaardigheid.

In plaats van te kijken naar resultaten, wordt het lesmateriaal afgestemd op de leeftijd en groei van elk kind. Het gaat niet alleen om cijfers, maar om persoonlijke groei.

Als leerkracht fungeer je als gids in dit avontuur van persoonlijke groei. Je volgt de ontwikkeling van elk kind en biedt de juiste ondersteuning.

Het vrijeschoolonderwijs bereidt kinderen voor op een toekomst waarin ze flexibel, creatief, sociaal vaardig, en kritisch denkend moeten zijn.

Is het jouw wens om aan de slag te gaan op een algemeen bijzondere basisschool? Hopelijk heb je met bovenstaande informatie meer inzicht gekregen in de verschillende onderwijsconcepten voor het basisonderwijs en kun je straks een weloverwogen keuze maken.

Wil je profiteren van de voordelen van Derec? Bekijk dan ons aanbod vacatures en vind de school die bij jou past!