Tips voor beginnende leerkrachten

Vergeet het idee van perfectie; dat bestaat toch niet in het onderwijs. Gebruik deze eerste jaren om je eigen draai te vinden. Durf te experimenteren en ja, soms gaat dat met vallen en opstaan. Dat hoort allemaal bij het leerproces. Misschien ben jij wel op je best met social media, zet je AI-tools slim in of ben je juist een fan van het goede oude whiteboard. Geef jezelf de tijd om dit uit te vogelen.

Je komt terecht in een team waar je je plekje moet vinden. Dat is spannend, maar onthoud dat je er niet alleen voor staat. Je collega’s zijn er om je te helpen en met je samen te werken. Iedereen heeft de fase van ‘de nieuwe zijn’ meegemaakt. Dus of je nu wil weten hoe de koffiemachine werkt of hoe je het beste omgaat met een lastige klas, vraag het gewoon! Misschien hebben ze handige tips zoals het gebruik van stiltegebaren of een specifieke beloningstechniek. Er zijn geen domme vragen en je leert er ontzettend veel van.

Lees ook: Motiveren van leerlingen: 8 tips om leerlingen gemotiveerd te houden.

Lees ook: Klein of groot verdriet in de klas: dit kun je doen

Misschien ben je blij dat je eindelijk af bent van al die verslagen over ‘Pedagogisch Handelen’, ‘Wereldoriëntatie Basisdidactiek’ of hoe ze ook genoemd werden op jouw opleiding. Maar een doel hebben is zo gek nog niet. Ze helpen je om structuur aan te brengen. Stel kleine, haalbare doelen. Denk aan samen met je klas het ‘smakelijk eten, smakelijk drinken’-lied leren of elke vrijdag een voorleesuurtje houden. Zo heb je iets concreets om naartoe te werken en om trots op te zijn aan het eind van de week.

Als startende leerkracht komt er veel op je af. Je wilt het goed doen, misschien zelfs perfect. Maar het is belangrijk om je eigen grenzen te herkennen én aan te geven. Het werk is nooit ‘af’, en dat is oké. Spreek met jezelf af dat je bijvoorbeeld uiterlijk om 17:00 uur de school verlaat. Zo houd je tijd en energie over voor jezelf.

Voel je dat er te veel van je gevraagd wordt? Kom je thuis met het gevoel dat je de hele dag hebt gerend, maar niks hebt bereikt? Trek dan aan de bel. Bespreek het met je collega’s of directeur. Vaak hebben mensen het niet door als ze over je grenzen gaan – tenzij jij ze erop wijst. Door je grenzen helder te communiceren, zorg je goed voor jezelf én voor je klas.

Lees ook: Stress binnen het onderwijs: hoe ga je ermee om?
Lees ook: Examens nakijken vereenvoudigen: tips van Derec.

Ben je net begonnen met lesgeven en barst je van de ideeën? Tijdens je stages heb je vast veel geleerd over wat je wel en niet zou willen doen in je eigen klas. Maar hoe vertaal je al die ervaringen naar jouw eigen lespraktijk? Waar begin je eigenlijk? Hieronder vind je wat tips om je op weg te helpen!

Voordat je jouw eigen stijl kunt ontwikkelen, is het belangrijk om eerst de schoolcultuur goed te begrijpen. Verdiep je in de methodes die de school gebruikt en maak kennis met het schoolbeleid. Ga vooral ook in gesprek met je collega’s. Vraag hen hoe zij bepaalde zaken aanpakken en welke regels er zijn. Zo krijg je een goed beeld van de basis waar jij op voort kunt bouwen.

Lees ook: Na de zomer starten op je nieuwe school? Derec helpt je op weg!

Denk terug aan je stages. Wat vond je geweldig en wat juist niet? Misschien herinner je je die ene leerkracht die altijd een spellingscircuit deed en denk je: dat wil ik ook! Of misschien heb je kennisgemaakt met Flip de (logeer)beer en wil je daarmee aan de slag. Het is ook nuttig om op een rijtje te zetten wat je absoluut niet wilt doen. Wat werkte voor jou niet en waarom? Hoe zou jij het dan aanpakken? Door hierover na te denken, krijg je een beter beeld van jouw eigen voorkeuren en lesstijl.

Stel je wilt graag drama-oefeningen introduceren, maar niemand doet dit op jouw school. Breng het gewoon ter sprake! Deel je enthousiasme en peil de mogelijkheden om iets nieuws te proberen. Soms voelt het alsof je vastzit aan de ‘oude manieren’, maar dat is echt niet altijd nodig.

Je herkent het vast wel: je hebt een leuke les voorbereid. Alles is tot in de puntjes uitgewerkt. Maar tijdens de les blijkt het anders te lopen dan je had verwacht. Probeer dan flexibel te zijn en pas je les aan op dat moment. Haal er ander materiaal bij, presenteer de stof op een andere manier of stel spontane vragen om je klas bij de les te betrekken.

Lukt dat niet? Ook geen probleem. Sluit de les af en evalueer later waarom het niet werkte. Misschien ontdek je wel dat je leerlingen meer tijd nodig hebben of anders leren. Dit zijn vaak de momenten waarop je het meest leert!

Als startende leerkracht kan het contact met ouders soms intimiderend zijn. Het is normaal dat je hierin moet groeien. Verwacht niet dat je vanaf dag één alles perfect doet. Iedereen leert dit door te doen. Het belangrijkste is dat je kunt uitleggen waarom je iets doet op jouw manier. Zo sta je stevig in je schoenen als een ouder vragen heeft over jouw methodes.

Lees ook: Een oudergesprek voeren doe je zó!

Zorg er ook voor dat ouders weten hoe en wanneer ze je kunnen bereiken. Wees duidelijk: geef aan op welke tijden en op welke manier je beschikbaar bent voor vragen. Krijg je net na de bel een pittige vraag? Stel voor om na schooltijd een afspraak te maken. Open en heldere communicatie legt de basis voor een goed contact met ouders.

Een goede voorbereiding is het halve werk, toch? Een georganiseerde start van het schooljaar geeft je rust in de eerste weken. Hier is een checklist die je op weg kan helpen:

• Zorg voor een duidelijke klasinrichting: waar komen de tafels en stoelen?
• Maak kennis met je klas: wie zijn je leerlingen en wat zijn hun namen?
• Plan je eerste weken: welke lessen ga je geven en wanneer?
• Bereid materialen voor: heb je alles wat je nodig hebt?

Lees ook: Tips om het nieuwe schooljaar als leerkracht geweldig te starten. En vergeet ook niet te genieten van de stralende koppies en de gespannen gezichtjes. Observeer je klas, leer je leerlingen goed kennen en zet je in voor een fijne groep. Daar heb je het hele jaar profijt van. Ontdek hier nog 7 tips om het schooljaar goed te starten.

Kan je de eerste jaren van jouw carrière als leerkracht wel een steuntje in de rug gebruiken? Dan is er de Talentklas van Derec: een traject speciaal voor afgestudeerde pabo-studenten die hun loopbaan krachtig willen starten.

Je komt terecht in een groep met andere starters die net als jij hun eerste stappen in het onderwijs zetten. Samen volg je workshops, intervisies en andere inspirerende bijeenkomsten. Daarnaast krijg je persoonlijke begeleiding van een ervaren adviseur uit het onderwijs die altijd voor je klaarstaat. Als kers op de taart ga je elk jaar mee op studiereis naar een vooruitstrevend onderwijsland.

Jeroen is het gezicht achter de Talentklas: “Met de Talentklas zorgen we ervoor dat starters niet voor de leeuwen worden gegooid – we staan ze bij en maken er een solide start van.”