Zij-instroom onderwijssalaris: hier kun je op rekenen!

Eerst even het algemene plaatje: lerarensalarissen zijn vastgelegd in de cao en daardoor openbaar. Er is dus weinig geheimzinnigheid, je kunt gewoon opzoeken wat je minimaal en maximaal kunt verdienen als leraar. Dit kan geruststellend zijn als je de overstap naar het onderwijs overweegt: je weet waar je financieel ongeveer aan toe bent.

In het onderwijs werken we met schalen en tredes. Voor leraren zijn vooral schaal LB, LC en LD van toepassing (in het primair onderwijs ook wel L10, L11, L12 genoemd in oudere cao’s, maar tegenwoordig gelijkgetrokken met LB, LC, LD). Elke schaal heeft 12 tredes. Je begint als starter meestal in trede 1 van een schaal, en elk jaar dat je goed functioneert, ga je een trede omhoog. Zo stijgt je salaris jaarlijks automatisch een beetje, tot je het maximum van de schaal bereikt na 12 jaar. Daarnaast kun je, met meer verantwoordelijkheden of aanvullende kwalificaties, doorstromen naar een hogere schaal, bijvoorbeeld van LB naar LC.

Een veelgestelde vraag is of een leraar in het voortgezet onderwijs meer verdient dan in het basisonderwijs. Lange tijd lag het salaris in het VO iets hoger, maar recent is daar verandering in gekomen. In 2023 kregen basisschoolleraren een structurele loonsverhoging van 10%, waardoor de salarissen in het primair onderwijs nu gelijkwaardig zijn aan – of zelfs iets hoger dan – die in het voortgezet onderwijs voor vergelijkbare functies.

Ter indicatie, op basis van het schooljaar 2024-2025 (bij 1,0 fte, 40 uur per week):

• Startende leerkracht basisonderwijs (schaal LB, trede 1): ongeveer €3.463 bruto per maand.
• Startende docent voortgezet onderwijs: dit hangt af van de functie. Vaak start je in schaal LC in het VO, omdat een middelbareschooldocent vanaf dag één een iets breder takenpakket heeft, zoals mentoraat. Trede 1 in LC ligt rond €3.484 bruto per maand. Start je toch in LB (bijvoorbeeld als je onbevoegd begint of in de onderbouw zonder mentortaken), dan is dat vergelijkbaar met het PO: ongeveer €3.463 bruto.
• Maximaal salaris in de LB-schaal: ongeveer €5.277 bruto per maand. In LC is het maximum rond €6.149 en in LD €6.992 bruto. Dit bereik je na meerdere jaren ervaring en vaak met extra taken of functies.

Bovenop het bruto maandsalaris krijgen leraren ook nog 8% vakantiegeld en een eindejaarsuitkering. In sommige cao’s is er een extra toelage, zoals de oktobertoelage in het basisonderwijs (€1.640 bruto per jaar bij een fulltime dienstverband in 2026) voor wie het eind van de schaal heeft bereikt. Als je al die extra’s meerekent, ligt de totale beloning een stuk hoger dan je maandelijkse basissalaris. Zo komt die €3.463 bruto neer op zo’n €4.000 per maand aan totale waarde als je vakantiegeld en eindejaarsuitkering meerekent.

→ Ter vergelijking: het modale bruto-inkomen in Nederland is ongeveer €3.900 per maand. Een leraar (PO of VO) zit daar – zelfs als starter – iets boven, en gemiddeld (rond trede 12) ruim boven.

Een ervaren leraar in het voortgezet onderwijs gemiddeld tussen de €5.000 en €8.300 bruto per maand verdient, inclusief alle toelages? In het basisonderwijs is het gemiddeld tussen de €4.000 en €8.300. Dat is ongeveer 1,5 keer het modale inkomen in Nederland. Het idee dat “alle leraren weinig verdienen” klopt dus niet helemaal; het hangt sterk af van je ervaring en schaal. Natuurlijk begin je lager en is salaris niet de enige factor, maar het perspectief is zeker niet slecht.

Zie ook: Salaris docent Nederlands

Over naar het zij-instroomperspectief: als je later in je loopbaan besluit leraar te worden via een zij-instroomtraject, hoe zit het dan met je salaris? Moet je weer helemaal onderaan de ladder beginnen? Krijg je wel betaald tijdens de opleiding? Allemaal belangrijke vragen. Hier komen de antwoorden!

Goed nieuws: ook als zij-instromer krijg je direct salaris. Je gaat immers al werken in het onderwijs terwijl je leert. Je staat (deels) voor de klas en hebt een arbeidscontract, meestal bij een school(bestuur) of via een organisatie als Derec die je detacheert. Je wordt dus niet gezien als stagiair die voor een habbekrats werkt, maar als volwaardige collega in opleiding.

Veel zij-instromers starten in schaal LB, trede 1, zeker in het basisonderwijs. Dat betekent bruto ongeveer €3.463 per maand voor fulltime. In het voortgezet onderwijs kan het zijn dat je in LC start als je direct zwaardere taken oppakt, maar laten we uitgaan van LB om het eenvoudig te houden. Echter, niet iedereen begint meteen op dat bedrag vanaf dag één van de omscholing. Er zijn grofweg twee fases in veel trajecten:

Bij sommige trajecten, zoals bij Derec, is er eerst een korte fase om te kijken of het beroep echt bij je past en om een officieel geschiktheidsonderzoek te doorlopen. In deze periode werk je vaak al op een school, maar met een beperkte inzet. Je krijgt in deze fase een iets lager salaris dan een bevoegde leerkracht. Ter indicatie: rond €2.900 – €3.000 bruto per maand (bij fulltime inzet) is gebruikelijk tijdens de oriëntatiefase. Zie het als een betaald proeftraject. Je verdient al meteen geld, wat mooi is, maar je hebt nog iets minder verantwoordelijkheid dan een volwaardige leraar.

Heb je het geschiktheidsassessment gehaald en start je officieel als leraar in opleiding via zij-instroom, dan ga je doorgaans naar het reguliere startsalaris van een leraar. Dat betekent in de praktijk: je salaris gaat naar ongeveer €3.463 bruto per maand bij fulltime: het LB trede 1-salaris dus. Vanaf dat moment ben je echt als docent aan de slag voor de klas (vaak 3 à 4 dagen per week lesgeven) én volg je studie (1 à 2 dagen per week). Je combineert dus werk en leren, én krijgt voor beide betaald.

→ Bij ons eigen Leerkracht van Morgen zij-instroomtraject is dit bijvoorbeeld zo ingericht: je krijgt direct een aanstelling (veelal 0,6 fte om te beginnen, dus 3 dagen per week). Je ontvangt salaris vanaf dag één en je opleiding wordt volledig betaald. Start je met oriënteren, dan is dat salaris rond €3.000 bruto fulltime (naar rato voor 0,6 fte). Ga je door in het traject als zij-instromer voor de klas, dan groei je naar het officiële lerarensalaris (LB-schaal). Hierdoor heb je financiële zekerheid terwijl je de bevoegdheid haalt. Je hoeft je studie dus niet uit eigen zak te betalen én je hebt direct een inkomen. Dat is wel zo prettig als je bijvoorbeeld net als Elvin een gezin of hypotheek hebt.

Let op: Tijdens je zij-instroom werk je meestal parttime, bijvoorbeeld 3 of 4 dagen lesgeven. Het genoemde salaris van €3.463 is op basis van fulltime; als je 3 dagen (0,6 fte) werkt, ontvang je 60% daarvan. Dat komt dan neer op ongeveer €2.078 bruto per maand bij 0,6 fte. Daarnaast krijg je mogelijk nog extra uren vergoed voor studiedagen of krijg je studietijd tijdens je werkuren.

Een zij-instroomtraject duurt meestal twee tot drie jaar. In die periode behaal je je bevoegdheid:

• Pabo-diploma voor primair onderwijs
• Eerstegraads/tweedegraads bevoegdheid voor voortgezet onderwijs, afhankelijk van je traject.

Lees ook: Lesbevoegdheid of volledige bachelor? Zo zit het écht als je het onderwijs in wilt!

Na het behalen van je diploma stroom je door naar een reguliere functie als bevoegd leraar of docent. Je blijft dan vaak in dezelfde schaal waarin je zat, en je behoudt al je opgebouwde tredes. Sterker nog, de jaren die je als zij-instromer gewerkt hebt, tellen mee voor je ervaring. Dus als jij bijvoorbeeld twee jaar als zij-instromer hebt gewerkt, ga je niet terug naar trede 1 na diplomering, maar ben je intussen misschien al trede 3 geworden. Je zij-instroomsalaris groeit dus mee.

Lees ook: Docent met eerstegraads bevoegdheid? Dít is je salaris!

Vanaf dat punt verschilt jouw situatie niet van die van andere leraren. Je kunt elk jaar een trede omhoog gaan tot je het maximum van je schaal bereikt. Wil je meer verdienen, dan kun je kijken naar extra rollen: bijvoorbeeld coördinator, mentor, teamleider of specialist. Dit soort verantwoordelijkheden kunnen recht geven op een hogere schaal of extra toelagen.

• In het voortgezet onderwijs kun je met een eerstegraads bevoegdheid en door extra taken bijvoorbeeld in de LC- of LD-schaal komen, waar het salaris hoger is.
• In het basisonderwijs kun je doorgroeien naar LC/LD-schaal als je bijvoorbeeld een coördinerende rol op je neemt of in het speciaal onderwijs gaat werken, waar vaak hogere schalen voorkomen.

Het onderwijs beloont ervaring en ontwikkeling. Het is niet zo dat je als carrièreswitcher voor altijd “achterloopt” qua salaris. Je levenservaring neem je mee de klas in, en hoewel je formeel als starter begint, kun je vaak vrij snel stappen maken. Bovendien is er vanuit de overheid extra budget gekomen om leraren te laten doorgroeien naar hogere schalen, om het beroep aantrekkelijker te maken.

Naast het basissalaris zijn er nog wat extra arbeidsvoorwaarden die interessant zijn, zeker als je via Derec werkt:

• Studiekostenvergoeding: In vrijwel alle gevallen wordt je opleiding tot leraar betaald door Derec. Dat scheelt je duizenden euro’s collegegeld.
• Doorbetaalde studietijd: Bij Derec krijg je (deels) betaald verlof voor de dagen dat je zelf studeert of college volgt. Je hoeft dus niet al je studiedagen in eigen tijd te doen; een deel zit gewoon in je werkweek.
• Vakanties doorbetaald: Als je via Derec op contract bent, krijg je alle schoolvakanties doorbetaald. Dat klinkt misschien logisch, maar het is toch fijn om te benadrukken: je hebt die vrije tijd én behoudt inkomen.
• Reiskosten en andere vergoedingen: Derec regelt bijvoorbeeld een volledige reiskostenvergoeding voor je woon-werkverkeer. Moet je ver reizen of tijdelijk ergens verblijven voor je baan, dan kunnen ze zelfs zaken als een hotel of huurvergoeding voor je regelen. Dit soort extra’s maken het leven van een zij-instromer nét wat makkelijker, zeker als je niet naast de deur van je nieuwe school woont. Dat kunnen Emma en Dana beamen!
• Begeleiding en coaching: Oké, dit is geen financiële bonus, maar wel heel waardevol. Via Derec krijg je intensieve begeleiding van onderwijsprofessionals die weten wat het is om voor de klas te staan. Dit helpt je slagen in je nieuwe carrière en voorkomt mogelijk uitval. Een goede start betekent vaak sneller volwaardig functioneren. En dat vertaalt zich ook in hoe snel je bijvoorbeeld extra taken aankunt (en dus mogelijk meer kunt verdienen!).

→ Meer weten? Check hier alle voordelen van werken via Derec.

Leraar worden via zij-instroom is financieel gezien zeker haalbaar. Je ontvangt direct salaris – in eerste instantie iets lager tijdens een oriëntatie, maar al snel op het niveau van een startende leerkracht. Reken op rond de €3.000 bruto per maand in de beginfase en ongeveer €3.463 bruto zodra je echt als docent-in-opleiding voor de klas staat. Met jaarlijkse verhogingen en doorgroeimogelijkheden kun je in de jaren daarna verder klimmen. Uiteindelijk kun je, net als elke andere ervaren leerkracht, een salaris opbouwen dat ruim boven modaal ligt.

Natuurlijk is salaris niet alles. De meeste zij-instromers kiezen voor het onderwijs omdat ze van betekenis willen zijn – voor de leerlingen, de maatschappij en voor hun eigen werkgeluk. Geld is belangrijk, maar de voldoening van voor de klas staan is voor veel mensen net zo belangrijk. Gelukkig hoef je in het onderwijs niet op een houtje te bijten: je krijgt een eerlijk salaris voor je harde werk.

We vertellen je graag precies wat je kunt verwachten. Plan vooral een vrijblijvend gesprek met een van onze adviseurs. Dan kunnen we ingaan op jouw specifieke situatie, ervaring en wensen. Samen kijken we welke schaal bij jou zou passen en welke extra’s er mogelijk zijn. Bovendien begeleiden we je door het hele zij-instroomproces, van sollicitatie tot diploma.

Klaar voor de volgende stap? Bekijk onze zij-instroompagina voor meer informatie, of neem direct contact met ons op. Wie weet sta jij binnenkort als Leerkracht van Morgen of Docent van Morgen voor de klas, met een mooi salaris én de steun die je nodig hebt om van jouw onderwijsdroom een succes te maken!